Deneme

Şayet "aydınlar" diye bir kategorinin varlığına inansaydım, başlığı "aydınların küskünlüğü" yapardım, ama olmaz. Kim aydınlanmış, nasıl aydınlanmış, neresinden kablo takmışlar da bunlar aydınlanmış. Bu, hayatta en nefret ettiğim kelime olabilir. Kendisini öyle görenleri ve tanımlayanları da sevmem. Aydınlanmış olmayı kendilerine yakıştırıp aynı başlıklı dilekçelere imza atanlara çok kızarım. Zırt aydınları. Neyse, konu bu değil. "Okumuşlar" lafıyla idare edelim.

Şimdi, kendisini okumuş sayanlar, her nedense (çünkü bu onları özel yapmaz) kendilerini toplumu tasarlamakla yetkili görüyorlar. Ne hakla. İki kitap okumuş olmak kimseye bu hakkı verir mi? Toplum kendi tasarladıkları yönde gelişmeyince de küsüp oturuyorlar. Yana yakıla şikayet ediyorlar. Onlar için dünyanın sonu budur.

Kaldı ki, "okumuş" kesimin cumhuriyete yaptıkları ihanetlerin hesabı soruldu mu? Bir kısmı batı özentiliğiyle ülkenin bütün kurumlarını yabancı şebekelere sattılar. Diğer kesimi de küçük hesaplarla onlara göz yumdu. Ne batının boyunduruğuna, ne de radikal köktendinci akımlara karşı cumhuriyeti koruyamadıkları gibi, bu uğurda nihai fedakarlığı göze alanları da yalnız bıraktılar. Neden sonra aralarından bazıları cesaretlerini toplayıp bir dilekçeye imza atınca da batılıların korumasına sığınmaya çalıştılar.

En büyük bela, batı özentiliği değil midir. Batının fikirleriyle biçilmiş elbiseleri bu millete giydirmeye çalışmak değil midir? Devlet ordusuyla, adliyesiyle, eğitimiyle batılılara teslim edilmemiş olsaydı, bu belalara uğrar mıydık?

Eğri oturalım, doğru konuşalım. Bu millet onların ülke için yaptıkları tasarımları kabul etmez. Geçmişte de etmedi. İşçiler de kabul etmedi. Neymiş efendim, bunlar proletaryaya dışarıdan bilinç götürecekmiş. Bilincin kilosu kaça. Toptan fiyatını mı soruyorsun, perakende fiyatını mı. Her şeyi sen mi biliyorsun.

Yıllar boyu, (ben de dahil) her konuda "şöyle olmalıdır," "böyle yapılmamalıdır," "buna karşı durulmalıdır," "zırttır," "zurttur" diye ahkam kesmedik mi? Elbette, herkesin, bu arada benim de dünyaya karşı taleplerimi ifade ve ısrar etme hakkım var. Her şeyi ve herkesi eleştirme hakkım da var. Tabii, iftira ve haksızlık yapmamalı. Ama sanki topluma yön vermek doğal bir hakkımız ve bunu, taleplerimiz mutlak doğruymuş gibi düşünmemiz ne yersiz bir şey. Daha da önemlisi, sanki toplumun taleplerini biz temsil ediyorduk. Sanki, yeterince söylersek istediklerimiz yayılacak, toplum bizi bunları uygulamak için yetkili kılacaktı. Gerçi, bu iddia siyasetin yapısında var, ama işte burada aşırılık ölçütleri devreye girmeli.

Evet, tüm bu geçmişimden şimdi sıkıntı ve kendim için değil de, bu arada hayatını yitirenler için büyük üzüntü duyuyorum ama utanç duymuyorum çünkü kendimiz için en ufak bir talebimiz olmadı. Hayatımızın her günü ekmeğimizi kendi çalışmamızla kazandık. Asalak yaşayıp siyaset yapanları kınadık. Onlarla bir olmadık. Bu arada siyasi hareketlerin insanları kötüye kullanmasına da karşı çıktık. Bunlarla uzlaşmadık. Bir şey beklemedik. Yolumuzu ayırdık. İyi ki ayırmışız, çünkü ayırdıklarımız ya birilerine biat ettiler, ya da batıya teslim olmak için yarışa girdiler, üç kuruş için el pençe durdular. Bunu para için değil, öyle inandıkları için yapanlar varsa, onları da aynı şekilde eleştirdik.

Sonuç olarak, ortada bir durum var. Okumuş kesimde geniş bir kitle, kendi ülkesine küsmüş durumda. Belki aralarından birkaç kişi durumu anlar diye umarız.

.....

Bizim planlarımız üfürüktür, ama, şayet kainatın hayat için bir planı varsa, belki de bir yere ulaşmak için iki veya üç bin insan neslinin ziyan olması doğal bir şeydir. Son buz çağı ile, gelmesi kaçınılmaz olan bir sonraki buz çağı arasındaki dönem belki de ham insanın olgunlaşma acılarıyla geçecek. Bari, birileri kendilerini önemsemesin, o kadar da kasıp gerilmesinler, toplum istedikleri yönde gitmiyor diye. Şart midur? Kontratları mı var? Ağlayacakları yerde anlamaya çalışsalar daha iyi olur.

Mehmet Tanju Akad