Medya

Seçtiğimiz birkaç dergide bu ay neler var sizlerle paylaşalım istiyoruz.

İlk dergimiz Varlık'ın Ağustos 2017 sayısı. Dergi; 2009 Haziranı'nda yitirdiğimiz gerçekçi şiirimizin önemli halkası, ömrü boyunca şiir ve edebiyat insanı olarak yaşamış, adanmış bir hayat yaşayan Kemal Özer'i dosya konusu yapmış. Varlık dergisini de uzun yıllar yönetmiş olan Kemal Özer dosyasında, Refik Durbaş, Şeref Bilsel, Nihat Ateş, Enver Topaloğlu, Cengiz Kılçer ve Murat Karacan yazmış. Dosya Kemal Özer'i bütün yönleriyle inceleleyen dolu dolu yazılardan oluşuyor. Kemal Özer üzerine bir başvuru kaynağı olarak arşive eklenecek bir dergi olmuş Varlık'ın ağustos sayısı.

Dergide ayrıca yazılarıyla; Taner Ay – Friedrich Nietzsche ve Torino Atı, Hüseyin Köse- Sera Toplumunda Çöl Olma ya da Kayıtsızlığın Aç Bırakılmış Toprağı Üzerine, Sezer Duru- Anlatılar, Haydar Ergülen – Neden Şiir Okuyoruz?, Murat Batmankaya-Safvetî: Kalbimi Parçaladınız, Yırttınız da Bir Şey Diyemedim, Halûk Sunat-Sol Yolculuğun Yas ve Melakonli Bağlamında Sorgulanışı, Yunus Bekir Yurdakul-Feridun Andaç ile Söyleşi, küçük İskender-Yeni Şiirler Arasında... Dergide bu sayıda şiirleriyle yer alan şairler ise şöyle: Tahir Abacı, Mehmet Mümtaz Tuzcu, Betül Dünder, Kadir Aydemir, Cenk Gündoğdu, Olcay Özmen, Anıl Cihan, Efe Duyan, Şeyda Üzer, Nazan Şahin, Işıl Salman, Gökhan Bakar. Bu sayının öykücüleri, Belma Fırat, Leylâ Çapan, Zeynep Gülçin, Ayşe Asrın Yılmaz, Said Coşar.

Dergini klasik Varlık Kitaplığı bölümündeyse yeni yayımlanmış kitaplar üzerine tanıtım yazıları, yazarlarla söyleşiler yer alıyor.

Yeni e'nin Ağustos 2017 sayısının dosya konusu ise... 'Kenar mahallede bir pazar günü'

Yeni e dergisi Ağustos ayında 10. sayısına ulaştı. Yeni sayı şiirler, öyküler, sanatın ve edebiyatın farklı dallarından yazılarla dolu. Dosya başlığı ise “Boş Pazar”.

Aylık kültür, sanat, edebiyat dergisi Yeni e'nin Ağustos sayısı bayilerde. Derginin kapağında Ahmet Erhan'ın Kenar Mahallede Bir Pazar Günü şiirinden dizeler okuru karşılıyor: "Kenar mahallede bir pazar günü / buğulanır toprak yol ve damlar // çamaşırlar hışırdar avlularda / bayrakları gibi fukaralığın." Kapak resmi yine Solmaz Aksoy imzasını taşıyor. Derginin "Bir pazarımız var" başlıklı sunu yazısında aynı şiirin sonu hatırlatılıyor: "Kenar mahallede bir pazar günü / Böyle başladı nasıl biter kimbilir."

Yeni e'nin bu ayki dosyası sadece yazılara yer vermiyor, şiir ve öyküleri de sayfalarına taşıyor. Dosya konusu Boş Pazar. Adnan Özyalçıner ile Arzu Erkan'ın öyküleri, Çinli şair Xie Xiangnan'ın bir şiirinin çevirisi hafta tatili temasını işliyor. "Boş Pazar", aynı zamanda Özyalçıner'in öyküsünün adı. Dosyanın diğer yazarları Bülent Falakaoğlu, Fırat Turgut, Mehmet Türkmen, Barış Avşar, Şenay Aydemir, Erdem Aksakal, Murat Özveri, Nurgül Özlü.

Eleştiriler, söyleşiler, incelemeler

Derginin ilk eleştirisi, Fi dizisi hakkında, Çağdaş Günerbüyük imzasını taşıyor.

Onur Bakır, Sennur Sezer şiirinde emek yazılarına bu ay da devam ediyor.

George Grosz ve Dada, Altay Ömer Erdoğan'ın yazısının konusu.

Hakkı Özdal, Sened-i İttifak ile başlayan "200 yıllık hesaplaşma"ya dair yazdı.

Melike Belkıs Aydın'ın bu ayki söyleşisi öykücü Bora Abdo.

Bedrettin Cömert'in eleştirileri, Ayşegül Tözeren'in kaleminden bu ayki Yeni e'de.

Cumhuriyet'in ilk yıllarından başlayarak, Türkiye heykelciliğinin Nazizm ile imtihanını Koray Demir yazdı.

John Steinbeck'in Ben Bir Devrimciyim kitabında topladığı makaleleri, Mithat Fabian Sözmen'in yazısının konusu.

Fransa'da yaşayan Amudeli yazar Fawaz Husên ile yapılan söyleşi, Narin Yükler imzasını taşıyor.

Kadir Yüksel yazar Samim Kocagöz'ü, İdris Ersan Küçük müzisyen Apolas Lermi'yi, Feride Bilgin Timsah oyununu yazdı.

Dünyanın farklı yerlerinden şairler ilk kez Türkçeye çevrilen şiirleriyle Yeni e'nin ağustos sayısında yer alıyor. Derginin ilk şiiri Amerikalı şair Philip Levine'e, çevirisi Sevi Emek Önder'e ait. Filistinli şair Marwan Makhoul'un şiirini Neşe Yaşın, Çinli şair Xie Xiangnan'ın şiirini Yaprak Damla Yıldırım, Andreas Karakokinos'un şiirini Lale Alatlı çevirmiş. Yeni e'nin diğer şairleri Baht, Önder Karataş, İdris Sezgin, Ziya Boz, Gökhan Taner Günsan, Nafia Akdeniz, Âba Müslim Çelik, Levent Karataş.

Ağustos ayının öykücüleri Adnan Özyalçıner, Arzu Erkan, Firuze Engin, Kazım Bulut, Ulaş Başar Gezgin.

Esin Erdem, Firuze Engin, Solmaz Aksoy dergide çizimleriyle yer alıyor.

Yeni e, birçok kitapçı, D&R mağazaları, market ve büfede bulunabiliyor.

 

Bu ay Türkiye'nin iki önemli bilim dergisi yine öne çıkıyor; Bilim ve Gelecek ile Bilim ve Ütopya.

Bilim ve Gelecek'in geçen ayki sayısı Darwin'in hayatı bağlamında evrim yasasını nasıl ortaya çıktığını anlatıyordu, bu sayı ise yine evrim yasasıyla ilişkili ya da onunla doğrudan bağlantılı bir konuyu ele alıyor: DNA. Dergi sunuş yazısında konuyu seçmekteki amaçlarını şöyle açıklıyor: “20. yüzyılın en büyük bilimsel atılımlarından biri olan kalıtımın mekanizmalarının ve DNA'nın keşfi, biyolojik evrimin artık bir olgu düzeyinde ele alınmasını, teknolojinin alanına ve günlük yaşamımıza girişini sağlamıştır.” Derginin kapak konusunun yazısı Peter Atkins'a ait. Makalenin çevirisini ise Barış Gönülşen yapmış.

Dergide ayrıca geçen ay tüm insanlığın yaşadığı büyük bir acıya da yer verilmiş; İranlı kadın matematikçi Meryem Mirzakhani'yi yitirişimiz. Gencecik yaşta yitirdiğimiz bu değerli bilim insanı için yazıyı Nalân Mahsereci kaleme almış.

Derginin dikkat çeken bir başka konusu ise geçen eğitim müfredatına alınması dolayısıyla epey tartışılmış olan “cihat” kavramı. Konuyu ele almak için elbette İslamı en iyi bilenlerden ve gerçeğini anlatabilmek için ömrünü adamış ve bu uğurda ölüme gitmiş bir aydına, Turan Dursun'a başvurulmuş.

Bilim ve Gelecek'in Ağustos 2017 sayısında yer alan diğer yazılar şöyle: “Ferhat Kaya- Fab Jebel Irhoud'daki yeni keşifler neyi gösteriyor? Modern insanın bilinen en eski atası hâlâ Afrikalı; Prof. Sedat Ölçer - Kuantum Dönemi; Prof. Haluk Eyidoğan – İnsan Marifetiyle Deprem Tetiklenir mi?; Simon D. M. White- Karanlık Özdek gökbilim için kötü; İzlem Gözükeleş – Bilişim Dünyasından; Özgür Can Özüdoğru – Ünlü Deneyler-Atomun derinliklerinden insan kibrine Yağ damlası deneyi; Dr. Ahmet Kerim Gültekin – Kültürel çeşitlilik ve akrabalık kuramları Antropolojik açıdan aile, evlelik ve cinsellik; Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy- Bilim ve Tarih; Prof. İzgi Günal- Akademi Biat Etmez; Ali Törün Matematik Sohbetleri. Kitapçıl bölümündeyse, Hasan Selçuk Turan- Ekonomik dengesizlik pahasına toplumsam denge; Nilüfer Şenses Uyar- Doğayı tüketmeden yaşayabilen binaların mimarisi; Batuhan Saç- Yemek ve kültüre dair küçük bir menü; Özer Or- Nasılsın, ne okuyorsun?

Bilim ve Ütopya dergisinin Ağustos 2017 kapak konusunu da evrim yasası oluşturuyor. Aslında dergi bu sayıyı “Evrim Özel Sayısı” olarak adlandırmış. Gerçekten de yirmi yazarın katkı yaptığı çok geniş bir dosya meydana gelmiş. Söylediğimiz gibi geçen ay, zaten yetersiz bir şekilde müfredatta yer alan evrim konusu çıkarılmış yerine “cihat” eklenmişti. Bu ve benzeri gerici saldırılara karşı dergini mücadele yürüttüğünü ve bundan sonra da yürüteceğini dergi şöyle açıklıyor: “Bilim ve Ütopya olarak kendi adımıza şunun sözünü veriyoruz: Evrimin sesi olmak için sadece bu sayıyla yetinmeyeceğiz. Üniversitelerin açılmasıyla birlikte yapacağız etkinliklerle gümbür gümbür geliyoruz. Buradan üniversitelerimize, ilgili bölümlerimize ve diğer kesimlere çağrıda bulunuyoruz. Gelin evrimi savunma mücadelesinde el ele verelim.” (Emrah Maroşo, a.g.y)

Dergi evrim konusunu “Evrim Vardır” ve “Evrim Gerçektir” adlı iki ana başlık altında incelemiş.

İlk bölüm Evrim Vardır; evrim yasasını anlatabilmek için yıllardır insanüstü mücadelesinden tanıdığımız Prof. Dr. Ali Demirsoy'un yazısıyla açılıyor. Demirsoy'un yazısının adı: Maymundan değil, balıktan geldik. Çağrı Mert Bakırcı – Evrim bir gerçektir, Prof. Dr. Tamer Kaya-Evrimin reddedilmesinin nedeni acaba evrimin kendisi mi?, Prof. Dr. Yavuz Unat- Evrim kuramının temellerini atan ortaçağ İslam bilim insanları, Doç. Dr. Yeşim Büyükmeriç-Jeolojik çağlar ve evrime bir örnek: Ammonoidler, Prof. Dr. Erksin Güleç-Mertcan Erice- Evrim Süreci ve insan, Prof. Nurettin Abacıoğlu-İnsanın biyolojik evrimi: Kronobiyoloji, Prof. Dr. H. Tuğrul Atasoy-İnsan davranışı ve evrim: Yüceltilen beyin, aşağılanan beden yanılgısı...

Evrim Gerçektir başlığının altındaysa şu yazılar yer alıyor: “Bahar Patlar-Aşkım metaziği: Eşeysel seçilim ve ilkeleri, Dilek Kılıç-Cinsiyet ayrımının evrimi, Arş. Gör. Nazlı Akbaş-Evrim ve beslenme, Michael Tomasello-İnsan iletişiminin evrimi (Söyleşi: Hazal Saral), Prof. Dr. Cem Say-Evrim ve yapay zeka, Dilara Ayyıldız-Maya tutan göl, peki ya kaymak tutar mı?, Dr. Murat Özdere-Tıp ve eczacılıkta evrim teorisinin önemi, Doç. Dr. Burçin Aşkım Gümüş-Genlerimizdeki örümcekler, Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği, Zorunlu eğitim müfredatında evrimsel biyoloji konusunun yer almasının ve kapsamının artırılmasının gerekliliği hakkında, Prof. Dr. Kürşat Yıldız-Tıp fakültelerimizin eğitim programlarında evrim kuramı, Işın Altınkaya-Türkiye'de evrim ve üniversitelerde evrim eğitimi.

 

***

Türkiye, iktidar tarafından sürekli siyasal, tarihsel, toplumsal olarak bir gerilim altında tutuluyor. İnternet ve sosyal medya kaosu daha da artırmakta üzerine düşeni yapıyor. Basılı olan dergilere yöneldiğinizde ve okumaya başladığınızda dergilerin “sorunların” bam telini seçip, ayrıntılandırabildiğini, çözümleyebildiğini ve anlatabildiğini rahatlıkla göreceksiniz. İnternet, medya ve sosyal medyada üzerinize yağan yalan yanlış bilgiler, tartışmalar içinde boğulup kalmaktansa sorunlarımıza, gündemlerimize özenle odaklanan yazıları, dosyaları bize sunan dergilerimize yönelelim, diyoruz. Basılı dergi okuyun, farkı göreceksiniz.

Önümüzdeki ay yeni sayılarda, yeni dergilerde görüşmek dileğiyle.

Editörlük