Sanat

Sanatçıları da sadece siyasal düşüncelerine göre yargılıyoruz. Sanatlarına göre değil. Örneğin bir edebiyatçı kitaplarıyla çamlar devirse de, şaheserler verse de büyük çoğunluk için yalnızca ünlü olup olmadığı önemli. Sonra da politik görüşüne yakın durup durmadığı… Sanatında ne yaptığı hiç önemli değil. Çünkü bunu değerlendirebilecek ne düzeyi var halkımızın, okumuşlarımızın, ne böyle bir perspektifi.  

Bazı AKP kışkırtıcıları Tarık Akan’a küfretti diye sol taraf da olayı siz biz kavgasına döktü. AKP’nin tam da istediği basit fanatikliğe. Yüzeysel siyaset her zaman sağın işine yarar, bu bir. Bazı sol medya ünlülerinin varlık nedeni ve mesleği budur, bu iki. Onlar düzeyi, niteliği artırmak için çaba göstermezler, aksine olabildiğince amigoluk yapmaktır ufukları, sol tribüne oynarlar. Dertleri ortadaki insana laf anlatmak hiç değildir. Basitçe dar alan ratingidir. Üçüncüsü Tarık Akan’a küfredenler acaba AKP çoğunluğunu mu temsil ediyor? Bunu sanmak en başta Tarık Akan’a haksızlık. Çünkü biliniyor ki onu milyonlarca AKPli de seviyordu.

Düzgün adamdı, iyi adamdı, sevilmeyi hak ediyordu. Para ve şöhret gördükçe şımarmadı, daha da insanlaştı, olgunlaştı. Kaç kişide görürüz bu karakteri?

Bir aydın olarak hiçbir zaman güçlüye yalakalık yapmadı. İktidara mesafeli durmak aydın olmanın baş şartıdır zaten. Birçoğumuzla siyasi görüşleri aynı olmayabilir, ama güce karşı bu mesafeli duruş kaç ünlüde mevcuttur? İktidara karşı olmak iktidarın her yaptığına bir kulp bulmak değildir elbet. Nesnellik de gerekir. Ama iktidarın haksızlığına, yanlışına karşı durabilme cesareti bir aydın için olmazsa olmazdır.

Bana göre en büyük hasleti ise neydi biliyor musunuz? Bu somut bir şey, yoruma açık değil: Reklam filmlerinde görmedik onu. Bilen var mı? Abuk sabuk dizilerde oynamadı. 80 sonrası paranın artık her şeyi satın alabildiği dönemde o paradan daha da uzaklaştı. Hele son 10-15 yılda… Paraya ihtiyacı yok muydu? Zenginlerin daha çok ihtiyacı vardır fazla paraya, fakirlerin değil. Son yıllarında gelir düzeyi neydi? Ancak halkı para için aldatma furyasına kapılmadığı, buna direndiği apaçıktı. Bu yönünden, asıl öne çıkarılması gereken bu tavrından kaç kişi bahsediyor?

(Fazla ünlü olmayan oyuncuların ekmek parası için reklamlarda oynamasına pek bir şey diyemem. Ama ünlülerin, kişiliklerini reklamlarda satmasına böyle bakmamak gerek kanımca. Hele ünlü “solcuysa”, ününü soldan da sağlamışsa, bu ideolojik bir kitle katliamı anlamına gelir. Türkiye’de bu beyin katliamı 80 sonrasında neredeyse insan bırakmadı ortada.)

Gelelim sinemaya. Türk sineması ne yazık ki bir fiyaskodur… Binlerce film içinden iyi diyebileceğimiz 50 film bulmak zordur. Bunların da çoğu komedidir. 80 öncesi Türk sineması birkaç iyi film dışında vasat sol veya apolitik pembe örneklerle dolu. 80 sonrasında ise sinemada sol öldü. Kasten öldürdüler. Bütün sinemacılar bunun suçlusudur. Tarık Akan dahil.

Gerçi Tarık Akan bu işin 2. derece suçlularından biri. Yaşam öyküsünü okuyan çok kişi onun bu gidişattan rahatsız olduğunu fark edebilir. Alandan çekilmiş, bir tür depresyona girmiş, besbelli. Ama kendini geliştirebilirdi. Yönetmenleri zorlayabilirdi. Fikir üretebilirdi. Yönetmenlik yapıp, adam gibi filmlerle ortaya çıkabilirdi.

Ondan böyle bir beklenti var mıydı? Aslında yoktu. Bu toplum medyasıyla, sağcısı, solcusu okumuşlarıyla ne düzeyde ki, nasıl bir nitelik beklentisi içinde ki, sinemadan bir nitelik beklentisi olsun. Bu toplum! Celal Şengörlerden, İlber Ortaylılardan alim çıkaran bu toplum!

Orada böyle tavır koydu, burada şöyle karşı durdu… Ne kadar güzel… Ama keşke sinemada sessiz isyanıyla yaptığını, toplumu aşan eserler verip pozitif isyana dönüştürebilseydi. Mevcut toplum düzeyi aşılmadıkça insan çölleşmesi devam edecektir.

Yine de bu kadar çok kişinin sevmesinde kuşkusuz iyi ve nitelikli bir öz de vardır muhakkak. Bundan sonrakiler umarım o özü değerlendirir.

Kaan Arslanoğlu