1. Melek: Evet Fikri bey. Toplumsal çözüm yolları konusundaki görüşünüzü çok kısaca bağlayınız.

T. Fikri: Üç yol var demiştim, üç çözüm. Ama bunu insanların büyük çoğunluğu için aşırı netleştirme gerekli diye böyle demiştim. Yoksa elbette o konu sürekli araştırılıp tartışılmalı.

Fakat böyle şeylerin bilinip, tartışılması dolaylı bir yarar sağlayacaktır. Bir lider çıkmasını kolaylaştırmak ve çıkacak liderin işini kolaylaştırmak bakımından. Yoksa büyük problemleri öyle ya da böyle büyük liderler çözebilir ancak.

Şu anda bir lidersizlik sıkıntımız var. Türkiye aydınının bilinci bugünkü siyasi ve kuramsal liderlerin sonu gelmez keyfi zikzaklarıyla felce uğratıldı, duyarsızlaştırıldı. Gerçek lider, liderler çıktığında tüm bu sorunları bir şekilde çözecektir, o da kendi "çülük"ünü, kendi "izm"ini kuracaktır.

Lider gereksinimimiz asla küçümsenmesin. Aslında lider kavramını küçümseyenler de liderdirler veya liderin peşinden giderler. Lider ihtiyacı bizim en az 200 bin yıllık biyo-sosyal karakterimizle doğrudan ilişkilidir.

1. Melek: Pekala bu oturumu kapatıyorum şimdilik. (2. Meleğe döner) Tabii eğer sizce de uygunsa aziz Melek.

2. Melek: Uygundur. Peki ara kararınız nedir Kemal bey hakkında.

1. Melek: Sizin kararınız nedir?

2. Melek: Şu andaki vahim gelişmelerden şimdilik sorumlu tutulamayacağını düşünüyorum.

1. Melek: Bence de öyledir, ara sıra anlaşabiliyoruz demek ki muhterem Melek. Bu durumda sizleri göndermeden son sözlerinizi alalım. Buyurun Kemal bey.

Kemal: Bu topraklarda sizin gibi insanlar çıkmışsa yine çıkıyordur, çıkacaktır Türkan Saylan hocam, umudu tüketmek olmaz.

2. Melek: Hani kimliklerimizi ifşa etmeyecektiniz!

Kemal: Evet, ben de kuralı bozdum, bozmamalıydım. Ama sizin gibi bin kişi olsaydı bu ülkede, laf değil, iş yapan, halimiz bambaşka olurdu, son söz olarak bunu söyleyeceğim.

Ha bir de şu: Atatürkçülük, Kemalizm.. şu bu. Bunlar görüşleri, duruşları cesede çevirir. "İzm" lere kapılmayın, "çülük" peşinde koşmayın, ben hiç koşmadım. Gerçek devrimciler fiilde de fikirde de kendi yollarını kendi çizenlerdir, bizim gibilerden, görüşlerinden sadece ders çıkarırlar, bizim "izm"lerimizi saygınlıkları nedeniyle belki kullanırlar, ama onları poster yapmazlar.

Benim konuşmalarımı okuyun ama, ne yaptığıma, nasıl ve ne kadar yaptığıma daha çok bakın. Orada uydurmayın, benim adıma kurallar koymayın. Neyse o. Mesela, kapitalizme karşıymışım. Bir iki laf ettim, sakıncalarına karşı önlem almaya çalıştım, ama kapitalizmi ben kurdum bu ülkede. Yabancı sermaye de getirttim, dış kredi de aldım. Niye, nasıl yapmışım bazı şeyleri. Onlara bakarak niyetimi ve metodumu anlayabilirsiniz.

Karl: Alın benden de o kadar. Beni kusursuz aziz haline getirmeyin. Beni "izm" yapmayın, başınıza dolanırım. Araştırmayı, çözümlemeyi, düşünmeyi öğrenin, en önemlisi akılla harekete geçmeyi belleyin.

Siz şeyhim, sizlerin binlercesinin çıktığı dünyadan umut kesilmez. Ama bilimi rehber alarak. Ama fanatiklik yapmadan. Sağcılık, solculuk... bunlar geçersiz kavramlar... Sadece sağcılığa karşıysak, solcular içindeki derin sağcılığı ne yapacağız? Sosyalizmden yana olmak vardır, kapitalizme karşı durmak vardır.. Emek ve emeğin ahlakı vardır.. Kendi işinizi yapın. Her duruma bir laf yetiştirmekten bıkmadınız mı? Belli bir güce erişmeden büyük politika yapmaya kalkarsanız bugünkü sosyalistler gibi güçlülerin piyonları kalırsınız. Doğru karar da verseniz yanlış olur, yanlış karar verseniz yine yanlış olur. Son sözlerimdir şimdilik.

1. Melek:  Celalettin hazretleri? Aa, ayrılmış.. tabii sıkıldı adam. Evet, bu sorgu oturumunu ister inancınıza göre dinsel manada kavrayın, ister gerçekte şimdi olduğu gibi maddesel-ruhsal anlamda... Bu bir hakikat mahkemesidir, insanlık kültürü sorgusudur. Buradaki en önemli erdem, erdemler erdemi, gerçeğe sadakat, çıkarsız nesnellik ve katıksız dürüstlüktür. Gerçek karmaşıktır, çoğu yerde örtülüdür, ama sorgucu ve dürüst beyinler onu muhakkak açığa çıkaracaktır. Hakikatten kaçış yoktur. Başkalarının doğrularını çürüten bilgiler sergilenecek, ama sizin doğrularınızı kuşkuya düşüren bilgiler gizlenecek! Yok öyle şey! Birisi dürüstlük ve iyi niyetle kendi inançlarını sorguladığı zaman şişinmeyeceksiniz, bundan faydalanmayacaksınız, siz de aynı adalet duygusuyla kendi görüşlerinizi zayıflatan bilgileri araştıracaksınız. Hakikate yaklaşma ahlakında yeterli düzeye gelene dek. Gerçeği her ne sebepten olursa olsun gizleyenlere lanet! Ve zaten bütün ölümlüler bir gün gerçek karşısında eğilecektir.  

Kapatıyorum. Sizce de uygun mudur?

2. Melek: Uygundur... Gerçek en fazla nerededir? Kişilerin yaptıklarındadır. Bunu böyle değerlendirmelisiniz. Kapatıyorum...

1. KİTAP SONU

T. Fikri